Δελτίο Τύπου Μ.Κ.Ο. ΑΙΤΗΜΑ: Θάνατοι κρατούμενων παράτυπων μεταναστών

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Θέμα: Θάνατοι κρατουμένων παράτυπων μεταναστών.

Εδώ και ένα χρόνο το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης ακολουθεί μία πρακτική παρατεταμένης κράτησης (έως 18 μήνες) παράτυπων μεταναστών και αιτούντων άσυλο. Η πολύμηνη αυτή κράτηση γίνεται συχνά σε χώρους αστυνομικών τμημάτων που προορίζονται για ολιγοήμερη κράτηση καθώς και σε άλλους χώρους κράτησης που δεν πληρούν τις προδιαγραφές μιας διαβίωσης που να ανταποκρίνεται στα πρότυπα που τίθενται από το διεθνές δίκαιο. Στους χώρους αυτούς η διατροφή και η ιατρική περίθαλψη των κρατουμένων είναι συχνά πλημμελής. Σημειώνουμε ότι για αυτές ακριβώς τις συνθήκες κράτησης -και μάλιστα για μικρότερα χρονικά διαστήματα- η χώρα μας έχει επανειλημμένα καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και έχει δεχτεί δριμύτατες παρατηρήσεις από την Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς αντιβαίνουν στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων.

Όπως αναφέρεται στις σχετικές αποφάσεις που εκδίδονται από τις αστυνομικές αρχές, η παρατεταμένη αυτή κράτηση στοχεύει στην απομάκρυνση (απέλαση) των κρατουμένων. Ωστόσο οι αστυνομικές αρχές την επιβάλλουν ακόμα και σε περιπτώσεις ατόμων των οποίων η απέλαση δεν είναι εφικτή είτε γιατί αυτό αντιβαίνει στην αρχή της μη επαναπροώθησης (άτομα που προέρχονται από χώρες στις οποίες παρατηρούνται μαζικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως Αφγανιστάν, Σουδάν, Σομαλία, Ερυθραία κλπ.) είτε γιατί η απέλασή τους συναντά ανυπέρβλητα πρακτικά εμπόδια. Και αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι η νομοθεσία προβλέπει ότι σε αυτές τις περιπτώσεις χορηγείται 6μηνη αναβολή απομάκρυνσης και οι κρατούμενοι αφήνονται ελεύθεροι (άρθρο 24 του νόμου 3907/2011)

Επιπλέον η παρατεταμένη αυτή κράτηση επιβάλλεται κατά κανόνα και σε όσους κρατούμενους υποβάλλουν αίτηση ασύλου, παρά το γεγονός ότι η σχετική νομοθεσία προβλέπει ότι η κράτηση των αιτούντων άσυλο αποτελεί εξαιρετικό μέτρο (άρθρο 13 π.δ. 114/2010).

Η παρατεταμένη αυτή κράτηση δηλαδή γίνεται κατά κανόνα σε χώρους που είναι ακατάλληλοι για πολύμηνη παραμονή και όσον αφορά ένα σημαντικό ποσοστό κρατουμένων (τους μη απελάσιμους και την πλειονότητα των αιτούντων άσυλο) είναι παντελώς αδικαιολόγητη αφού γίνεται κατά παράβαση των άρθρων 24 του ν. 3907/2011 και 13 του π.δ. 113/2010.

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η ανωτέρω πρακτική υποβάλλει μεγάλο αριθμό κρατουμένων σε μία πολύμηνη κράτηση σε συνθήκες που συνιστούν απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση. Στις δε περιπτώσεις των κρατουμένων που δεν είναι απελάσιμοι καθώς και στην πλειονότητα των αιτούντων άσυλο η αδικαιολόγητη και αντίθετη προς τις ανωτέρω διατάξεις νόμου πολύμηνη κράτηση δίνει την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα είδος τιμωρίας που τους επιφυλάσσουν οι ελληνικές αρχές επειδή είχαν την ατυχία να βρεθούν στην χώρα μας.

Η πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση, της πολύμηνης κράτησης χιλιάδων παράτυπων μεταναστών και αιτούντων άσυλο σε συνθήκες συχνά απαράδεκτες, έχει πλέον οδηγήσει σε ακραίες και λίαν επικίνδυνες καταστάσεις, όπως εξεγέρσεις κρατουμένων και απώλειες ανθρώπινων ζωών. Ήδη, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα, δύο κρατούμενοι έχουν αυτοκτονήσει (ο ένας στο Α.Τ. Γρεβενών και ο άλλος στο τμήμα Δίωξης Λαθρομετανάστευσης Σερβίων Κοζάνης), ενώ πριν από λίγες μέρες έχασε τη ζωή του και ένας Αφγανός κρατούμενος που σύμφωνα με τις καταγγελίες της Αφγανικής Κοινότητας δεν έλαβε εγκαίρως την απαιτούμενη ιατρική περίθαλψη στο Κέντρο Κράτησης της Κορίνθου και όταν πλέον μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο η κατάστασή του ήταν μη αναστρέψιμη.

Σημειώνουμε ότι οι ακατάλληλες συνθήκες κράτησης και η επικινδυνότητα της κατάστασης αυτής επισημάνθηκε και καταγγέλθηκε πρόσφατα (28/6/2013) από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Αστυνομικών Υπαλλήλων η οποία σε πρόσφατο έγγραφό της προς τις αρμόδιες αρχές τονίζει μεταξύ άλλων ότι η κατάσταση αυτή εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την ψυχική υγεία των κρατουμένων ορισμένοι εκ των οποίων παρουσιάζουν τάσεις αυτοκτονίας.

Θα θέλαμε να τονίσουμε με την μεγαλύτερη δυνατή έμφαση ότι σύμφωνα με την διεθνή και εθνική νομοθεσία:

·        η διοικητική κράτηση των παράτυπων μεταναστών και των αιτούντων άσυλο δεν μπορεί να γίνεται σε χώρους και σε συνθήκες που δεν ανταποκρίνονται στα διεθνή πρότυπα, καθώς αυτό συνιστά παράβαση του διεθνούς δικαίου.

·        Η διοικητική κράτηση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επιβάλλεται στους μη απελάσιμους και να επιβάλλεται μόνο κατ’εξαίρεση στους αιτούντες άσυλο.

Ζητάμε από τις αρμόδιες αρχές:

·        να αναθεωρήσουν αμέσως την παράνομη, απάνθρωπη και επικίνδυνη για την υγεία και την ζωή των κρατουμένων πρακτική αυτή της πολύμηνης κράτησης των παράτυπων μεταναστών και αιτούντων άσυλο σε ακατάλληλες συνθήκες

·        να αποσυμφορήσουν τους χώρους κράτησης αξιοποιώντας αμέσως την δυνατότητα 6μηνης αναβολής απομάκρυνσης για τους μη απελάσιμους και χρησιμοποιώντας την κράτηση των αιτούντων άσυλο μόνο ως εξαιρετικό μέτρο, όπως προβλέπει ο νόμος.